De inrichting van het onderwijs
> Inschrijving, toelating en plaatsing
> Onderbouw en bovenbouw
> Basisvaardigheden
> Onderwijstijd
> Toetsing, examen en PTA
> Diplomering en uitschrijving
ONDERBOUW EN BOVENBOUW
Onderbouw
In de onderbouw (leerjaar 1 en 2) maken leerlingen kennis met een breed aanbod aan vakken. Naast algemene vakken zoals Nederlands, Engels, wiskunde en mens & maatschappij, besteden we veel aandacht aan beroepsoriëntatie. Onderwerpen als bloemen, planten, voedsel, techniek, duurzaamheid en dierverzorging komen hierbij aan bod, passend binnen ons groene profiel.
Aan het einde van leerjaar 2 krijgen leerlingen een bindend advies over de leerweg die zij gaan volgen in de bovenbouw. Dit advies is gebaseerd op de leerresultaten, ontwikkeling en capaciteiten van de leerling. Meer informatie over de criteria hiervoor is terug te vinden in het studievoortgangsprotocol op onze website.
Bovenbouw
In leerjaar 3 en 4 bereiden leerlingen zich voor op het eindexamen. Afhankelijk van het vak start het schoolexamen in leerjaar 3 of 4. Het onderwijsprogramma bestaat uit algemene vakken, het profielvak groen of het PGP Groen of T&T, keuzevakken en loopbaanoriëntatie. Ook vakken als sport, maatschappijleer en kunstvakken maken deel uit van het bovenbouwprogramma.
Examenvakken
Ongeacht de leerweg die een leerling volgt, zijn de volgende theorievakken voor alle leerlingen verplicht onderdeel van het eindexamenprogramma:
- Nederlandse taal
- Engelse taal
- Wiskunde
- Nask1 óf biologie
Daarnaast doen leerlingen examen in een of meer praktijk- of keuzevakken, afhankelijk van de leerweg en het aanbod van de vestiging. In de gemengde leerweg doen leerlingen examen in het praktijkgerichte vak Groen of Technologie & Toepassing (T&T).
De vakken CKV (kunstvakken), lichamelijke opvoeding en maatschappijleer zijn verplicht en worden afgesloten met een schoolexamen. Deze cijfers tellen mee voor het eindexamen.
Leerlingen kunnen – afhankelijk van hun leerweg en ambitie – ook kiezen voor extra examenvakken, zoals:
- Natuurkunde
- Biologie
- Geschiedenis
- Economie
Zo bieden we ruimte voor stapelen, verbreding en een soepele doorstroom naar het mbo of, bij voldoende resultaat, zelfs naar de havo. Een volledig overzicht van de bovenbouwvakken is te vinden in de lessentabel op onze website.
Loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB)
Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) is een verplicht examenonderdeel binnen het vmbo. Bij Vonk Schagen vinden we het belangrijk dat leerlingen niet alleen een diploma halen, maar ook inzicht krijgen in wie ze zijn, wat hen motiveert en waar hun talenten liggen.
Gedurende de schoolloopbaan bouwen leerlingen een loopbaandossier op. Dit dossier bestaat uit opdrachten, reflecties, verslagen en ervaringen die hen helpen bij het maken van keuzes voor een vervolgopleiding of toekomstig beroep. Denk hierbij aan:
- Meeloop- of snuffelstages
- Deelname aan schoolprojecten of externe workshops
- Bezoeken aan open dagen en beroepenmarkten
- Interviews met beroepsbeoefenaars
- Oriëntatie op mbo-opleidingen en sectoren
De leerling wordt gestimuleerd om zelf de regie te nemen en bewuste keuzes te maken. Het loopbaandossier wordt aan het einde van de bovenbouw gepresenteerd tijdens een portfoliogesprek. Zo laten leerlingen zien wie ze zijn, waar ze naartoe willen en hoe ze daar willen komen.
Beroepsgerichte examenprogramma Groen (basis en kader)
Het beroepsgerichte examenprogramma Groen bestaat uit het profielvak groen en beroepsgerichte keuzevakken. Leerlingen van de basisberoepsgerichte en de kaderberoepsgerichte leerweg volgen het volledige profielvak Groen dat bestaat uit vier profielmodules.
- Module 1 Groene productie
- Module 2 Tussen productie en verkoop
- Module 3 Vergroening stedelijke omgeving
- Module 4 Groene vormgeving en verkoop
Daarnaast volgen deze leerlingen vier keuzevakken.
Praktijkgerichte examenprogramma (GL) Binnen de gemengde leerweg (GL) bieden we praktijkgerichte programma’s (PGP) aan die aansluiten bij de interesses en talenten van onze leerlingen. Deze programma’s bereiden hen voor op een vervolgopleiding in het mbo of op een loopbaan in de praktijk. PGP Groen Het praktijkgerichte examenprogramma Groen bestaat uit vier thema’s, ook wel de ‘groene werelden’ genoemd. In elk thema maken leerlingen kennis met actuele vraagstukken en praktijkopdrachten die aansluiten bij hun leefwereld en de toekomst van onze samenleving:
- Voeding & Gezondheid
- Dier & Plant
- Bloem & Ondernemen
- Groene leefomgeving
PGP T&T Het praktijkgerichte examenprogramma Technologie & Toepassing (T&T) daagt leerlingen uit om technische en technologische oplossingen te bedenken voor realistische vraagstukken.
Binnen het PGP T&T werken leerlingen aan thema’s zoals:
- Slimme techniek – zoals automatisering, sensortechnologie en robotica.
- Duurzame energie – bijvoorbeeld zonnepanelen, windenergie en energiebesparing.
- Slim bouwen & ontwerpen – denk aan ontwerpen met 3D-software, maquettes maken of duurzame gebouwen ontwerpen.
- Innovatieve oplossingen – leerlingen bedenken en testen oplossingen voor problemen uit de echte wereld, vaak in samenwerking met bedrijven of instellingen.
Leerlingen leren samenwerken, onderzoeken, ontwerpen en presenteren. Daarmee ontwikkelen ze niet alleen technische vaardigheden, maar ook belangrijke competenties zoals probleemoplossend denken, creativiteit en communicatie.
Beroepsgerichte keuzevakken (basis/kader)
Beroepsgerichte keuzevakken bieden leerlingen de kans om zich te oriënteren op verschillende beroepen, vaardigheden te oefenen en zichzelf beter te leren kennen. Centraal staan vragen als: Wie ben ik? Wat kan ik? Wat wil ik? En wat past bij mij?
Door praktijkgericht te werken binnen betekenisvolle contexten ontdekken leerlingen hun sterke kanten en interesses. Dit helpt hen bij het kiezen van een passende mbo-opleiding of andere vervolgstap.
Binnen het hele groene profiel is er aandacht voor duurzaamheid, ondernemerschap, innovatie en techniek – thema’s die van waarde zijn in de wereld van morgen. De beroepsgerichte keuzevakken die worden aangeboden in de basisberoepsgerichte en de kaderberoepsgerichte leerweg zijn:
- Het groene machinepark
- Bloemwerk
- Voeding, hoe maak je het?
- Het houden van dieren
- Werk in tuin en landschap
- Natuurlijk groen
- Groei en Oogst
- Actief in de Natuur
BASISVAARDIGHEDEN
Bij Vonk Schagen zien we beheersing van basisvaardigheden als een essentiële voorwaarde voor succes – op school, in vervolgonderwijs én in de maatschappij. Taal- en rekenvaardigheden zijn niet alleen nodig om vakken goed te kunnen volgen, maar ook om actief, zelfstandig en kritisch deel te nemen aan onze samenleving.
Wanneer leerlingen deze basis op orde hebben, zijn zij beter in staat om nieuwe kennis te verwerven, samen te werken, keuzes te maken en zichzelf te ontwikkelen. Daarom investeren we gericht in het versterken van:
- Taalvaardigheid (lezen, spreken, schrijven, luisteren)
- Rekenvaardigheid en wiskundige denkstrategieën
- Burgerschap
- Digitale geletterdheid
Binnen onze school werken we met een taal- en rekenbeleid, dat op vestigingsniveau is uitgewerkt en aansluit bij de landelijke referentieniveaus. In het schoolplan 2025–2028 is versterking van deze basisvaardigheden een speerpunt. Dankzij de subsidie Verbetering
Basisvaardigheden hebben we extra inzet mogelijk gemaakt, onder andere via:
- Een coördinator basisvaardigheden die stuurt op beleid en uitvoering
- Werkgroepen per vaardigheid (taal, rekenen, burgerschap, digitaal)
- Doorlopende leerlijnen binnen en tussen vakken
- Praktijkgerichte en vakoverstijgende projecten waarin taal en rekenen geïntegreerd worden aangeboden
- Regelmatige monitoring met methode-onafhankelijke toetsen
Meer informatie over ons taal-, reken- en basisvaardigheidsbeleid is te vinden op onze website.
ONDERWIJSTIJD
In het voortgezet onderwijs geldt een wettelijke urennorm die niet per leerjaar, maar voor de gehele opleiding is vastgesteld. Voor het vmbo betekent dit dat een leerling gedurende de vier leerjaren een onderwijsprogramma van ten minste 3700 klokuren moet kunnen volgen. Het gaat hierbij om alle activiteiten die onder verantwoordelijkheid van de school vallen en die bijdragen aan het leerproces.
Het gaat dus niet alleen om de reguliere lessen volgens het lesrooster, maar ook om bijvoorbeeld:
- Projectdagen en themamodules
- Excursies of werkweken met leerdoelen
- LOB-activiteiten en stages
- Keuze-uren of vakoverstijgende projecten
Deze vormen van onderwijs tellen mee, mits ze:
- vallen onder de pedagogisch-didactische verantwoordelijkheid van een bevoegde docent (of iemand die daartoe wettelijk gemachtigd is),
- toegankelijk zijn voor alle leerlingen,
- interactie en begeleiding mogelijk maken,
- absentie wordt geregistreerd.
De wet biedt scholen de mogelijkheid om de onderwijstijd flexibel te spreiden over meerdere leerjaren. In het ene leerjaar kunnen leerlingen dus meer uren maken dan in het andere. Dit stelt ons in staat om:
- beter om te gaan met lesuitval,
- ruimte te bieden voor praktijkgericht en projectmatig onderwijs,
leerlingen meer maatwerk en differentiatie te bieden in hun leerroute.
Het uitgangspunt is niet dat een leerling zelf moet voldoen aan de urennorm, maar dat de school een programma aanbiedt dat voldoet aan de norm. Er is dus ruimte om programma’s aan te passen aan het niveau, tempo en de behoefte van de leerling, zolang het totale programma voldoende onderwijstijd bevat.
Wat betekent dit voor Vonk Schagen?
Bij Vonk Schagen maken we gebruik van de ruimte die de wet biedt om:
onderwijsactiviteiten betekenisvol en samenhangend in te richten,
leerlingen te laten leren op verschillende manieren en in verschillende contexten (binnen én buiten het klaslokaal), én om te zorgen voor een evenwichtige verdeling van belasting en leerervaringen over de schooljaren.
Met behulp van onze jaarplanning en onderwijskalender zorgen we ervoor dat alle leeractiviteiten goed worden afgestemd en geregistreerd. Daarmee voldoen we aan de wettelijke eisen én kunnen we flexibel inspelen op de ontwikkeling van onze leerlingen.
De invulling van de onderwijstijd wordt jaarlijks geëvalueerd aan de hand van de onderwijsplanning, realisatiecijfers en feedback van leerlingen, medewerkers en ouders. Waar nodig wordt de onderwijstijd bijgesteld om beter aan te sluiten bij de behoeften van leerlingen, onderwijskundige ontwikkelingen of praktische omstandigheden. De bevindingen en eventuele aanpassingen worden besproken met de ouderraad, zodat ouders actief kunnen meedenken over de inrichting en kwaliteit van ons onderwijsaanbod.
LESUITVALBELEID
Hoewel we bij Vonk Schagen streven naar zo min mogelijk lesuitval, is enige uitval van lessen onvermijdelijk. Daarom plannen we structureel meer onderwijstijd in dan wettelijk vereist, zodat we bij een voorziene uitval van maximaal 5% toch voldoen aan de urennorm van 3700 klokuren gedurende vier leerjaren
Waar mogelijk worden uitgevallen lessen opgevangen door andere bevoegde docenten of door het verplaatsen van lessen binnen het rooster. Het uitgangspunt is altijd dat leerlingen geen leerachterstand oplopen als gevolg van lesuitval.
Bij dreigend langdurig verzuim van een docent, bijvoorbeeld door ziekte, wordt zo snel mogelijk gezocht naar een passende vervanger. In de tussentijd wordt het onderwijs – waar mogelijk – voortgezet via alternatieve werkvormen of overgenomen door collega’s binnen het onderwijsteam.
Ouders worden actief geïnformeerd bij langdurige uitval, inclusief een toelichting op de genomen maatregelen en de manier waarop wij leerachterstanden voorkomen of inhalen. Hierbij zetten we in op samenwerking tussen leerling, ouders, mentor en vakdocent, zodat het onderwijsproces zo goed mogelijk doorgaat. Lesopvang
Bij afwezigheid van docenten, bijvoorbeeld door ziekte, streven we naar een aaneengesloten en zo stabiel mogelijk rooster voor onze leerlingen. Dit kan worden gerealiseerd door het verschuiven van lessen of het laten waarnemen van lessen door andere bevoegde docenten. Zo zorgen we ervoor dat het onderwijs zoveel mogelijk doorgaat, met behoud van structuur en continuïteit.
TOETSING, EXAMEN EN PTA
Het toetsen van kennis, vaardigheden en persoonlijke groei is een belangrijk onderdeel van het leerproces. Bij Vonk Schagen toetsen we op verschillende manieren: via schriftelijke toetsen, mondelinge overhoringen, praktische opdrachten en projectmatige beoordelingen. Op die manier krijgen we een breed en realistisch beeld van de ontwikkeling van onze leerlingen.
Registratiesysteem
Vonk Schagen werkt met Somtoday als digitaal leerling registratiesysteem. Via dit systeem kunnen leerlingen en ouders:
- het rooster en roosterwijzigingen bekijken,
- cijfers, huiswerk en toetsen volgen,
- én de aanwezigheid inzien en melden via de app.
Somtoday is toegankelijk op alle digitale apparaten. Er is ook een gebruiksvriendelijke app beschikbaar voor zowel ouders als leerlingen, te downloaden in de App Store (iOS) of Google Play Store (Android).
Huiswerk
Huiswerk wordt genoteerd in Somtoday. Daarnaast stimuleren we leerlingen om hun huiswerk en planning ook bij te houden in een eigen agenda, zodat zij leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. Dit sluit aan bij onze visie op eigenaarschap en zelfstandig leren.
Rooster en cijfers
Leerlingen en ouders kunnen het lesrooster en de cijfers eenvoudig inzien via de Somtoday-app of de online omgeving van Somtoday. Deze digitale omgeving biedt actueel inzicht in het dagrooster, huiswerk, resultaten en eventuele opmerkingen van docenten. Zo houden leerlingen en ouders samen zicht op de voortgang.
Voortgangsrapportages
Het schooljaar is verdeeld in meerdere rapportperioden. Aan het einde van elke periode ontvangt de leerling een rapport met de behaalde resultaten en (waar van toepassing) feedback op werkhouding, inzet en gedrag.
De cijferontwikkeling is tussentijds te volgen via Somtoday, zowel voor leerlingen als ouders/verzorgers. Na elke rapportperiode vinden er voortgangsgesprekken plaats met de mentor en – indien nodig – met vakdocenten. Ouders ontvangen hiervoor een uitnodiging.
De criteria voor bevordering naar het volgende leerjaar zijn vastgelegd in het studievoortgangsprotocol, dat beschikbaar is op de website van Vonk.
Schoolexamen en centraal examen
Het vmbo-examen bestaat uit twee onderdelen:
· Het schoolexamen (SE), opgesteld en afgenomen door de school
· Het centraal examen (CE), vastgesteld op landelijk niveau
In het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) staat precies wat, wanneer en hoe in het schoolexamen wordt getoetst. Afhankelijk van het vak start het schoolexamen in leerjaar 3 of in leerjaar 4. Een leerling mag pas deelnemen aan het centraal examen als het volledige schoolexamen voor dat vak is afgerond.
Het PTA en de toelichting op het PTA worden aan het begin van leerjaar 3 verstrekt aan alle leerlingen en ouders, en zijn ook beschikbaar via onze website. Hierin staat onder meer informatie over:
- Inhoud van toetsen en opdrachten
- Inleverdata en toetsmomenten
- Herkansings- en inhaalregelingen
- Beoordelingscriteria
Voor alle examens geldt: afwezigheid moet altijd vooraf gemeld worden bij de school. Ongeoorloofde afwezigheid bij een toets kan leiden tot het missen van een herkansingsmogelijkheid. De volledige regels zijn opgenomen in het examenreglement, dat eveneens beschikbaar is via onze website.
Diplomering en uitschrijving
Wanneer een leerling het vmbo met goed gevolg heeft afgerond, ontvangt hij of zij een diploma, waarmee toegang wordt verkregen tot het mbo (of eventueel de havo).
Uitschrijving van de leerling vindt pas plaats nadat duidelijk is dat de leerling is ingeschreven bij een vervolgopleiding. De school geeft in- en uitschrijvingen altijd door aan de gemeente waarin de leerling woonachtig is.
Een tussentijdse uitschrijving kan plaatsvinden als:
- de leerling is ingeschreven op een andere school;
- er sprake is van een verleende vrijstelling van de leerplicht (door de gemeente);
- een verwijderingsprocedure is afgerond en de leerling elders is geplaatst.
Inspectie van het Onderwijs
- De prestaties van een vestiging kunnen worden afgemeten aan de resultaten van de leerlingen. Daarom publiceert de Onderwijsinspectie ieder jaar de meetbare prestaties van de verschillende vestigingen. Deze publicaties zijn te bekijken op www.onderwijsinspectie.nl.
- Voor eventuele vragen over deze resultaten is contact mogelijk met de Onderwijsinspectie. Ook Postbus 51 is in staat deze vragen te beantwoorden.
> De inrichting van het onderwijs
> Maatschappelijke betrokkenheid
> Een veilige & prettige leeromgeving
> Kosten
Vonk Schagen De Boomgaard 9 1741 MD Schagen 0224 21 27 25 vonknh.nl/vmbo/schagen
Deze schoolgids is met de grootste zorg samengesteld. Mocht u echter constateren dat de informatie onjuist of onvolledig is, dan vernemen wij dat graag.